در سال‌های اخیر، فروشگاه های آنلاین به بخشی جدایی‌ناپذیر از صنعت خرده فروشی تبدیل شده‌اند. براساس گزارش‌ها در سال 2022 بیش از 5 میلیارد نفر، به‌عبارت‌دیگر 63% از جمعیت جهان، از اینترنت استفاده می‌کنند و بدیهی است در این شرایط، تعداد بیشتری از مشتریان از فروشگاه های اینترنتی خرید می‌کنند. نگاهی به گزارش‌های سال 2021 نشان می‌دهد، در سال 2021 بیش از 5.2 تریلیون دلار فروش در بستر کسبوکارهای الکترونیک ثبت شده است.
امروزه تعداد بیشتری از افراد خرید اینترنتی را به شکل سنتی آن ترجیح می‌دهند. سرعت بیشتر، مقایسه قیمت و تسهیل فرآیند، برخی از دلایل خریداران برای خرید آنلاین است. از طرفی فروش آنلاین نیز برای فروشندگان ارزش زیادی ایجاد می‌کند. عواملی مانند کاهش هزینه‌های تأسیس فروشگاه فیزیکی، بیشترین سطح دسترسی‌پذیری برای مشتری و تأمین کالا با توجه به نیاز مشتری، منجر به ترغیب فروشندگان به تاسیس فروشگاه اینترنتی شده است.
شیوع ویروس کرونا از دیگر عواملی بود که منجر به افزایش سرعت رشد راه اندازی فروشگاه اینترنتی شد. آمارهای ثبت شده در کشور آمریکا نشان می‌دهد؛ در سال 2021 نزدیک به 870 بیلیون دلار فروش اینترنتی وجود داشته که نسبت به سال 2020، رشد 14.2% و نسبت به سال 2019 رشد 50.5% درصدی داشته است.
همچنین آمارهای سال 2022 نشان داده است؛ 21% از سهم فروش خرده‌فروش‌ها در دنیا به فروشگاه های اینترنتی اختصاص دارد و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال 2025 به 24.5% افزایش یابد. با این تفاسیر واضح است؛ تداوم خرده‌فروش‌ها در شرایط فعلی مستلزم پذیرش تغییرات دنیای اینترنت و راه اندازی فروشگاه اینترنتی است.
تفاوتی هم نمی‌کند چه کالایی دارید؛ مبلمان، مواد اولیه ساختمان یا مواد غذایی؛ هرکسی با هر محصول و با هر میزان بودجه‌ای می‌تواند با راه اندازی فروشگاه اینترنتی کالای خود را به شکل آنلاین بفروشد. بااین‌حال پژوهش‌ها نشان داده؛ صنایع مد و فشن، لوازم‌آرایشی و بهداشتی، سرگرمی و الکترونیک صنایعی هستند که بیشترین فعالیت را در زمینه تجارت الکترونیک دارند.
با توجه به اهمیت موضوع در این نوشتار قصد داریم به بررسی نحوه راه اندازی فروشگاه اینترنتی بپردازیم. اگر صاحب یک کسب و کار کوچک هستید یا قصد راه اندازی فروشگاه اینترنتی بدون سرمایه را دارید، خواندن این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم.
مهم ترین مراحل راه اندازی فروشگاه اینترنتی
برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی باید مراحل مختلفی را پیش رفت که در برخی موارد ممکن است مراحل متفاوت باشند. با این حال، انتخاب مخاطبان، تعریف محصول، انتخاب دامنه و هاست، طراحی وبسایت، دریافت مجوزها و استراتژی‌های حملونقل از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که برای راه اندازی فروشگاه آنلاین باید در نظر گرفت. ما در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
انتخاب محصول و انتخاب مخاطبان هدف یکی از اصلی‌ترین مراحل مراحل راه اندازی فروشگاه آنلاین است؛ چرا که انتخاب این دو تا حدود زیادی چگونگی فعالیت فروشگاه را مشخص می‌کند.
مخاطب هدف را انتخاب کنید.
اولین گام برای راه اندازی فروشگاه آنلاین ، انتخاب بخش مشخصی از مخاطبان بازار است. مخاطب بخشی از بازار است که می‌تواند برای کسب‌وکار شما سودآور باشد، بنابراین باید نرخ بازگشت سرمایه را در نظر بگیرید و میزان سودآوری مورد انتظارتان را مشخص کنید. همچنین محصولی که انتخاب می‌کنید باید متناسب با تقاضای مشتری باشد و توسط افراد مختلفی در فضای اینترنت جستجو شود. در کنار این موضوعات، توانایی و ارتباطات شما در انتخاب بازار هدف تاثیرگذار است. شما به مشتریانی نیاز دارید که به‌واسطه تخصصتان در ارائه آن محصول مشخص، کسب‌وکار شما را به دیگر افراد معرفی کنند.
محصول را به درستی تعریف کنید.
پس از انتخاب مخاطب هدف، اکنون بهترین زمان برای مشخص کردن نوع محصولی است که می‌خواهید به بازار هدف ارائه کنید؛ این موضوع می‌تواند سخت‌ترین بخش راه اندازی فروشگاه آنلاین باشد. شما باید اطمینان حاصل کنید که محصول انتخابی‌تان بسیار گران نیست و افراد متفاوتی ممکن است آن را جستجو کنند. همچنین منابع کافی برای آماده‌سازی، انبارداری و حملونقل آن داشته باشید. پاسخ به هریک از سوال‌های زیر در انتخاب محصول، اهمیت دارد:
اگر محصولی انتخاب کرده‌اید که در حال حاضر رقبای زیادی دارد چگونه می‌توانید تمایز ایجاد کنید؟ آیا می‌توانید محصول فعلی را بهبود دهید؟ می‌توانید اطمینان حاصل کنید که فروشگاه آنلاین شما به یکی از بهترین یا حداقل یکی از بهترین منابع تهیه آن محصول تبدیل شود؟
نام برند محصول را انتخاب کنید.
گام بعدی در تاسیس فروشگاه اینترنتی پس از انتخاب محصولی که می‌توانید بفروشید؛ انتخاب نام برند یا به عبارت بهتر نام کسب‌وکار، لوگو، شعار و مواردی از این دست است. نام برند محصول نقش مهمی در قابلیت جستجو دارد؛ برای برخی افراد، گامی ساده و برای برخی دیگر بسیار چالش‌بر‌انگیز است. یکی از رایج‌ترین راهکارهای انتخاب نام برند، انتخاب در دسترس‌ترین دامین به‌عنوان نام برند، است.
دامنه مناسب برای فروشگاه اینترنتی ، انتخاب و ثبت کنید.
برای خرید دامنه می‌توانید از شرکت‌های ثبت دامنه کمک بگیرید و با بررسی و مقایسه نام‌های مختلف، نامی متناسب با کسبوکارتان انتخاب کنید. در انتخاب نام دامنه بهتر است نامی کوتاه و ساده انتخاب کنید که به‌راحتی تایپ شود و کاربر بتواند آن را به خاطر بسپارد. ثبت پسوند‌های .com و .ir کمک می‌کند احتمال سوءاستفاده در آینده کمتر شود.
از یک هاست مناسب برای فروشگاه آنلاین استفاده کنید.
این مرحله زمان مناسبی برای انتخاب پلتفرم کسب‌وکار الکترونیک یا به‌اصطلاح «هاست» است. این پلتفرم به شما کمک می‌کند فروشگاه آنلاین را روی آن بسازید و مدیریت کنید. هاست‌ها انواع متفاوتی دارند که هر کدام ویژگی‌های متفاوتی ارائه می‌کنند؛ این ویژگی‌ها ازنظر مقرون‌به‌صرفه بودن و کاربرپسندی تمایز ایجاد می‌کند. شما می‌توانید از یک هاست، با سرور مستقل یا به شکل اشتراکی استفاده کنید. هاست‌های اشتراکی اغلب برای کسبوکارهای کوچک مقرون‌به‌صرفه است، استفاده از یک هاست با سرور اختصاصی می‌تواند سرعت و فضای بیشتری در اختیار شما بگذارد.
برای انتخاب هاست مناسب بهتر است از دانش متخصصان برنامه‌نویسی هم بهره بگیرید، چراکه هر هاست برای یک نوع زبان برنامه‌نویسی مشخص مناسب است. همچنین با توجه به شرایط اینترنت در کشور، برای جلوگیری از تبعات قطعی اینترنت توصیه می‌شود از هاست‌هایی استفاده کنید که سرورهایشان داخل ایران قرار دارد. پشتیبانی و پاسخ‌دهی هاست مربوطه در ساعت‌های پرترافیک از دیگر شرایطی است که پیش از انتخاب هاست باید به آن توجه کنید.
وب سایت فروشگاه آنلاین را طراحی کنید.
پس از انتخاب هاست، گام بعدی در راه اندازی فروشگاه اینترنتی ، طراحی وبسایت است. طراحی وبسایت معمولا موضوع پیچیده‌ای است و طراحی نامناسب می‌تواند منجر به کاهش فروش و محدود کردن رشد فروشگاه شود. طراحی و سبک وبسایت شما می‌تواند گویای نوع کسبوکارتان باشد. بسیاری از جزئیات در طراحی وبسایت و تصویر برندی که می‌سازید باید متناسب با نوع مخاطب، انتخاب شود.
همچنین گزارشی از Contentsquare در سال 2021 نشان می‌دهد؛ در همه صنایع میانگین زمانی که مشتریان بالقوه روی وبسایت شما می‌مانند 54 ثانیه است و بیش از 50% از کاربران صفحه شما را پس از بازدید ترک می‌کنند. با این ذهنیت، طراحی ساده و کاربرپسند فروشگاه یکی از مهم‌ترین دلایل نگهداشت مشتری روی وبسایت است.
مجوزهای لازم برای تاسیس فروشگاه اینترنتی را دریافت کنید.
یکی دیگر از شرایط راه اندازی فروشگاه اینترنتی، دریافت مجوزهای لازم است. بدیهی است گرفتن مجوزهای یک فروشگاه آنلاین بسیار ساده‌تر از فروشگاه فیزیکی است؛ البته می‌توانید بدون دریافت آنها فعالیت کنید اما داشتن برخی از آن مجوزها به افزایش اعتبار وبسایت شما کمک می‌کند. نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) یکی از رایج‌ترین مجوزهای فروشگاه آنلاین است. برای دریافت این مجوز می‌توانید به شکل اینترنتی به مرکز توسعه تجارت الکترونیک مراجعه کنید.
مرحله بعدی استفاده از یک درگاه پرداخت آنلاین است. به‌کارگیری درگاه پرداخت به دو شکل امکان‌پذیر است:
الف: درگاه پرداخت مستقیم
کسبوکارهای بزرگ‌تر که تعداد تراکنش بیشتری دارند می‌توانند از درگاه پرداخت مستقیم استفاده کنند. این درگاه به شکل مستقیم از طریق بانک به سایت فروشگاه شما ارائه می‌شود.
ب: درگاه پرداخت واسط
کسبوکارهای کوچک‌تر که تعداد تراکنش پایین‌تری دارند می‌توانند از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مالی (فین تک‌ها) برای دریافت درگاه پرداخت استفاده کنند. در این روش مبلغی به‌عنوان کارمزد به شرکت ارائه‌دهنده خدمات مالی پرداخت می‌شود.
استراتژی‌ها و سیاست‌های حمل و نقل فروشگاه آنلاین را مشخص کنید.
تعیین روش حملونقل یکی دیگر از مراحل راه اندازی فروشگاه اینترنتی است. پژوهش‌ها نشان داده؛ 56% از مشتریان بعد از یک تجربه تحویل منفی، مجدد از آن کسب‌وکار خرید نمی‌کنند. بنابراین باید به اثربخش‌ترین شکل ممکن، به عبارتی با معقول‌ترین هزینه، سریع‌ترین زمان و بالاترین کیفیت ممکن محصول را به دست مشتری رساند. همچنین گاهی ارائه سرویس حملونقل رایگان یا با هزینه کمتر می‌تواند محرک مناسبی برای ترغیب مشتریان به خرید شود.
وب سایت فروشگاه اینترنتی را بهبود دهید.
ایجاد ترافیک بیشتر، مهم‌ترین هدف حفظ هر فروشگاه اینترنتی و البته مهم‌ترین دلیل حفظ تداوم آن است. ترافیک بیشتر به معنی افزایش بازدید مشتری‌های بالقوه از فروشگاه شماست. پس از راه‌اندازی وبسایت، باید از روش‌ها و ابزارهایی استفاده کنید که به موتور‌های جستجو مثل گوگل کمک می‌کند تا مشتریان بالقوه سریع‌تر وبسایت شما را بیابند و ترافیک بیشتری ایجاد کنید. آمارها نشان می‌دهد؛ نرخ تبدیل بازدید به فروش در اغلب فروشگاه‌های آنلاین 2% است؛ به عبارت بهتر از هر 100 بازدید، 2 نفر خرید می‌کنند. پس از بررسی روندهای کسبوکارتان و شناسایی هزینه جذب هر کاربر، نرخ تبدیل بازدید به فروش، میانگین مبلغ هر فروش و … می‌توانید میزان ترافیک موردنیاز روی سایت را تخمین و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنید. در این گام بهتر است با یک متخصص سئو مشورت کنید.
تبلیغات مناسب برای معرفی وب سایت فروشگاه آنلاین در نظر بگیرید.
سیاست‌های تبلیغاتی متفاوتی را می‌توان در بدو تاسیس فروشگاه اینترنتی در پیش گرفت. اما آنچه که بین همه مشترک است، استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی، اینفلوئنسر مارکتینگ و تبلیغات کلیکی است که در ادامه هر کدام از این موارد را بیشتر توضیح می‌دهیم.
الف: شبکه‌های اجتماعی
پیش از انتشار وبسایت باید مخاطبانی برای کسبوکارتان پیدا کنید. امروزه مخاطبان شبکه‌های اجتماعی تصویری مثل اینستاگرام در حال افزایش‌اند. این شبکه‌ها ابزار قدرتمندی برای دستیابی به مشتریان جدید و ایجاد هویت برند به شمار می‌روند. انتشار عکس، ویدئو و تیزرهای تبلیغاتی از محصول در شبکه‌های اجتماعی معمولا تاثیر قابل توجهی ایجاد می‌کند. همچنین می‌توانید با در نظر گرفتن پروموشن‌های مختلف مثل تخفیف، حمل رایگان و … تلاش کنید تعامل بیشتری با مخاطبان داشته باشید.
ب: اینفلوئنسر مارکتینگ
اینفلوئنسرها معمولاً در افزایش آگاهی نسبت به برند و افزایش مستقیم فروش تأثیر قابل‌توجهی دارند. همچنین افزایش تعامل ارگانیک در میان شبکه‌های اجتماعی مختلف، یکی از نتایج برگزاری کمپین‌های اینفلوئنسر مارکتینگ است.
ج: تبلیغات کلیکی
مزیت مهم این نوع تبلیغات پرداخت بر مبنای کلیک است؛ یعنی به ازای هر کلیک مبلغی به شرکت ارائه‌دهنده تبلیغات پرداخت می‌شود. در ایران هم وب‌سایت‌هایی وجود دارد که با توجه به نوع مخاطب هدف، محصول شما را در وب‌سایت‌های مختلف تبلیغ می‌کنند. تبلیغات ایمیلی و تبلیغات آفلاین (بیلبوردها، رویدادها و …)، بازاریابی محتوا، در نظر گرفتن پروموشن و … از دیگر راهکارهای معرفی برند است.